Haurrari deitu  diozu eta honek beste behin ez dizu kasurik egin. Gertatu zaizu? Haserretu zara honegatik?  Guraso askori (gehienoi?) gertatzen zaigu  hau. Baina hausnartu al dugu zer dagoen portaera  honen atzean? Alvaro Bilbao Neuropsikologoa eta psikologian doktorea da eta portaera honen atzean egon daitezkeen bost arrazoi nagusiak zerrendatu zituen. Guk guraso.eus era ekarri ditugu.

“Nire semea ez da etortzen deitzen diodanean” kezka bat da guraso askorentzat, seme-alabak erantzuteko eta kasu egiteko hezi nahi baitituzte.

Lehen urtetik aurrera, haurrak oinez hasten direnean, gurasoak gure besoetara etor daitezen umeei deitzen hasten gara. Hasieran irudiak  samurrak  dira, baina laster konturatzen gara haurrak ez direla beti etortzen  deitzen diegunean. Kasu batzuetan, arreta falta edo arazo medikoak izan daitezke arrazoia, hala nola entzuteko zailtasunak edo garapenaren beste nahasmendu batzuk, hala nola autismoaren espektroko nahasmenduak. Kasu horietan, haurrak ez dio bere izenari erantzuten ia inongo egoeratan, eta zailtasunak izan ditzake kontaktu bisuala izateko edo hizkuntza garatzeko.

Beste kasu askotan haurrek zergatik ez diguten kasurik egiten azaltzeko ez dago arrazoi medikorik. Normalean, “Gorreria selektiboaren” kasuak izaten dira, eta, horietan, badirudi haurrak ez duela etortzerik nahi deitzen diogunean. Guraso asko haserretu egiten dira seme-alabak deitu eta hauek  joaten ez direnean. Normala  izan daiteke  gurasoen  zapuztea, gure seme-alabek deitzean kasu egitea, konfiantza eta komunikazio ona dugula  adierazten duen gaitasuna delako, eta arriskuak saihesten  eta eguneroko egoerak modu sinple eta egokian  kudeatzen lagun dezakeelako. Hala ere, guraso gutxik hausnartzen dute dute seme-alabek deiei ez  erantzutearen zergatiaz. Jarraian, haurrek gurasoek deitzen dietenean kasurik ez egiteko 5 arrazoi ohikoenak zeintzuk  diren azalduko ditugu.

Guraso asko haserretu egiten dira beren seme-alabek deiari ez erantzuteagatik, baina ez dute hausnartzen seme-alabek jaramonik egitearen zergatiaz

1. Pentsamendu-fluxua

Haur batek gustuko duen, hunkitzen duen zerbait deskubritzen duenean, edo, besterik gabe, entretenituta dagoenean jolas berri bat aurkitu duelako  edo trebetasun berri bat garatzen diharduelako “fluxu mentala, pentsamendu-fluxua” edo besterik gabe “ fluxua” bezala ezagutzen den garun-egoeran sartzeko joera du. Zaletasunen bat garatzen ari zarenean senti dezakezun egoera  da, dela sukaldean aritzea, futbolean jokatzea, jostea edo ordenagailuan testu bat idaztea. “Pentsamendu-fluxua” adimen-egoera izugarri emankorra eta atsegina da, eta haurrak duen  kontzentratzeko eta ikasteko gaitasuna handitzen du. Ikaste prozesurako  egoera mentala da.

Nola jokatu dezakegu honen aurrean: osasungarria eta normala da haurra bere zereginean murgilduta egotea. Ez da desobeditzen ari, zurea baino garrantzitsuagoa dela  deritzon  agindu bati jarraitzen ari zaio, gauza berriak ikastea ona dela esaten dion senari. Emaiozu denbora, besterik gabe, egiten ari dena  amaitzeko, edo hurbildu eta kontu handiz azaldu zer den zuk behar duzuna.

2. Lehian dauden  estimuluak

Haur txikiek ez dute gaitasunik hainbat gauzari aldi berean arreta jartzeko. Kanpoko munduarekin komunikatzeko kanal bakarra balute bezala da, beraien  burmuinak arreta guztia eskaintzeko kanalik deigarriena aukeratzeko joera du. Ildo horretan, etengabe marrazki eta soinu berriak eskaintzen dituzten telebista, tablet edo bideo-jokoek haurraren arretarako baliabide guztiak xurgatu ditzakete, eta benetan  ezin ditu zure hitzak entzun.

Nola joka dezakezu: oso zaila da 6 urtetik beherako haur batek zuri arreta eskaintzea  pantailetako estimuluetan murgilduta badago. Telebista ikusten ari bada, jaitsi bolumena hitz egin aurretik. Bideo-joko batean jolasten ari bada, gelditu   ezazu jokoa une batez edo ikutu  ezazu haurra sorbaldan hitz egin aurretik,  entzun diezazun.

3. Gehiegizko erabilera

Gure izena izaten da gure hitz gogokoena. Gure izena entzuteak erantzun automatikoa eragiten du, parkean seme-alabekin zaudenean eta zure izena entzutean,pentsatu gabe, burua biratzen duzunean bezala, ezezagun bati zure izena esaten entzuten diozunean bezala. Zuri ez, zure izen bereko beste norbaiti deitzen ari dela egiaztatzen duzunean, baliteke burua jiratzeari uztea, nahiz eta oraindik ere zure izena  entzuten duzun bakoitzean zure arreta erakarriko duen. Hala ere, izena askotan errepikatzen badu (adibidez, alabari deitzen ari zaiolako eta hau ez datorrelako), kasu egiteari utziko diozu. Era berean, haurrak bere izena askotan entzuten badu, ez dio arreta deituko. Fenomeno horri, garuneko ohitzea deitzen zaio, eta haurrek etxe barruan beren izena entzutean kasurik ez egiteko bigarren arrazoi nagusia  da.

Nola joka dezakezu? Ez iezaiozu etengabe deitu. Entretenituta badago, emaiozu denbora. Zu zauden lekura joaterik nahi  ez baduzu, ez deitu. Bere izena errepikatzea jolas dibertigarria izan daiteke oinez hasi berritan, baina momentu oro egiten baduzu, haurrak ez dio jaramonik egingo.

4. Erantzunaren iraungitzea

Zure semeari zure ondora joateko deitzen diozunean ezer gertatzen ez bada, ez baduzu ezer egiten berarekin, ez baduzu jolasten eta ez baduzu ezer garrantzitsurik esateko . Bere burmuinak ulertuko du zure deiek ez dutela baliagarritasunik, eta arreta eskaintzeari edo kasu egiteari utziko dio deitzen diozunean. Fenomeno horri erantzunaren iraungitzea esaten zaio.

Nola joka dezakezu: ez jolastu ea etortzen den edo ez jakiteko  deika. Deitu berarekin jolasteko edo zerbait garrantzitsua esatera zoazenean bakarrik, bestela, haurrak ulertuko du zure deiak ez duela ezertarako balio eta ez dio jaramonik egingo.

5. Saihestea

Zure semea deitzen duzun bakoitzean  errieta,  garrasi egiten badiozu edo gaizki sentiarazten baduzu, haurrak azkar ikasiko du zure deira joateak ez duela ondo sentiarazten, eta, jakina, ez da joango deitzen diozunean. Hori da ain zuzen ere  haurrak gurasoek deitzen dietenean ez joatearen arrazoi nagusia. Hainbat ikerketaren arabera, interakzio negatibo baten efektua indargabetzeko bederatzi interakzio positibo izan behar ditugu. Bestela esanda, zure semeari 9 aldiz deitu beharko zenioke jolasteko, errieta egiteko deitzen diozun bakoitzean.

Nola jokatu: ez egin errietarik zuregana joatean, azkenean zure deia saihesten amaituko du eta. Errieta egiteko bera  deitu ordez  izan zaitez zu berarengana hurbildu eta  zuzenduko zaiona. Benetan nahi baduzu deitzen duzunean  zure semea zugana joatea, ez lotu zure deia gaitzespenari eta errietari. Hurbildu zaitez zu  eta azal ezazu adeitasunez. Modu positiboan heztea da estrategiarik onena haurrek ikasteko eta arauak jarraitzeko.

Benetan diotsut haurrei gehien gustatzen zaizkien bi gauzak gurasoengandik hurbil egotea eta gurasoengatik baloratuta sentitzea direla. Askotan, gure hezteko modua, gure haserreak dira, gugandik urrunarazten dituztenak.