Gaurkoan ez dugu liburu bat gomendatuko, liburu bilduma bat baizik, nano-liburuak. Zein da bilduma honen ezaugarri nagusia? Nanoak direla, kalitatezko haur literatura eta liburu ilustratuen minibertsioak, oso prezio egokian. KALANDRAKA eta PAMIELA argitaletxeek egungo egileen ipuin ezagunenak kutxa batean bilduak aurkeztu dizkigute. Amets handiak gordetzen dituzten liburu ttipiak.

Tximeleta belarriak


Belarri handiak edo ile zail eta bihurria izatea, altua edo txikia izatea edo potzoloa edo argala… Ezaugarri ñimiñoena ere burla eta hista iturri izan daiteke umeen artean. Horregatik honelako liburu bat behar da, denei erakusten diena, iseka jasaten dutenei zein iseka-egileei, jokabide hori gaitzesteko modukoa dela.

Testua: Luisa Aguilar
Marrazkiak: André Neves
Itzulpena: Fernando Rey

Besteen burlak jasan beharrean egoten direnei, bereziki, mezu hau ematen die ipuinak: beste batzuentzat iseka eta irain egiteko arrazoi den horri beste begi batzuekin begiratu behar diogula. Gure berezitasunak ez baitira akats, parerik ez duten pertsona berezi egiten gaituzten ezaugarri baizik. Desberdintasuna aitortuz eta ontzat hartuz, indartsuagoak egiten garelako; geure burua garen bezalakoak onartuz, geure nortasuna sendotzen dugulako. Lehenbiziko pausoa da hori nork bere buruaz irri egiten ikasteko…

Luisa Aguilarrek gai horrekiko sentiberatasun handia erakusten du testu erraz baina indar literarioz bete honetan. Ipuinak forma, kolore, emozio eta sentimendu mundu batera darama irakurlea. Maddik, amaren esana gogoan –bizitzan ama du erreferentzia nagusi–, banan-banan erantzuten die beste haurren esamesa eta trufei: besteentzat akatsa den hori abantaila eta zortea da Maddirentzat.

Antxume Bizardunak


Hiru antxumeren istorioa da hau: bata handia, beste bat ertaina eta bestea txikia. Egun batean zubia zeharkatu nahi izan zuten bestaldeko belar goxo-goxoa jateko.

Testua: Olalla González
Marrazkiak: Federico Fernández
Itzulpena: Manu López Gaseni

Etxeko saguak

Menditik irten eta etxe batera iritsi den karraskari familia xalo baten gorabeherak kontatzen dituen albuma da Etxeko saguak hau, eta lehen irakurleei zuzenduta dago. Ostatu bila ari ote dira? Janari bila, agian? Betiere bidea da garrantzitsuagoa helmuga baino.
Istorioaren korapiloan parte hartzen duten pertsonajeak eta gainontzeko elementuak kateatuz, eta errima erabiliz, istorioa kontatzeko modu ezberdinak erabltzen dituen bidaian gidari dugu “Oli”, eta bidaia horretan gure ahozko tradizioko zein gertuko beste kultura batzuetako egitura narratiboak erabiltzen ditu.
Umorearen eta poesiaren aireak uztartzen direlarik, arratsalde partetik egunsentira doan kontakizun xelebre baten partaideak gara. Sagu ausartei ez zaie behin ere ustekabekorik faltako, “hankak” bete lan dituztela, bete-betean harrapatzen dituen animalia baten ustekabea, konparazio baterako.
Natalia Colonboren irudiak koloreen aniztasunagatik dira batik bat nabarmenak; orobat, argizariak eta koloretako lapitzak erabili eta etxeko toki asko ageri direlako, berorietan irakurleek egunerokotasunaren ezaugarri bitxiak aurkituko dituzte.


Istorioa: Oli
Ilustrazioak: Natalia Colombo
Itzulpena: Xabier Olaso


Zerua,
jakin nahi duzu egia,
lurrera iritsi da
altzoan mendia.
Mendia
konkordun berdea
hari fin-fin batez
irun du bidea…

Barbantxo

Bazen behin familia bat oso seme txiki bat zuena, garbantzu bat bezain txikia.
Horregatik, Barbantxo izena eman zioten.
Egun batean, ama bazkaria prestatzen ari zela, azafraia falta zuela konturatu zen.
Barbantxok berehala joan nahi izan zuen erostera.
Amak inoiz ez zion bakarrik ateratzen uzten, jendeak ikusi ez eta zapalduko zuten beldurrez.
Baina Barbantxo tematia zen. Kantari joango zela esan zion amari;
hala, jendeak ikusten ez bazuen, entzun behintzat bai, eta inork ez zuen zapalduko…

Ilustrazioak: Marc Taeger
Itzulpena: Manu López Gaseni


KALANDRAKA eta PAMIELA etxeek egitura kateatuko eta erritmo metagarriko aho tradizioko ipuin hau berreskuratu dute. Genero bereko beste hainbatek bezala, “Barbantxo” honek ere maila pedagogiko altua du eta lehen irakurleen pentsamoldea eratzen laguntzen du; izan ere, herri ipuinak arbasoen kulturaren eta egungo mundu modernoaren arteko topagunea dira.


Historia familia giro babesgarri etxekoi batean kokatzen da; hala ere, tamaina txikiko protagonistarengan konplexuak eta ahuleziak sustatzetik urrun, mezu positiboa igortzen du: Barbantxo indartsua da, ekimena du, sortzen zaizkion arazoak ulertzen eta konpontzen daki eta, gainera, kasu honetan, amaiera zoriontsua du.

Hurbil

Hurbil komunikazio faltari buruzko alegia bat da, pertsonen arteko harremanei, indibidualismoari, desirei eta zirrarei buruzko gogoeta poetiko sakona. Ikuspuntu literariotik, kontakizunaren soiltasuna eta barne-lotura dira nabarmenak, protagonisten ekintzen paralelotasuna erakusten baita: ahate bat eta untxi bat, nor bere bakardadean sarturik bizi direnak.
Obrak gonbit garbia egiten dio irakurleari: gainerako pertsonei bizkarrik ez emateko, “bizitzaren une soilen baina zoriontsuenak beste batzuekin batera bizitzeko aukera ez galtzeko”, idazleak berak adierazten duen bezala.
Ikuspuntu estetikotik, Natalia Colombok zenbait teknika nahasi ditu: margo akrilikoak, baina baita collagea ere, eta horretaz gaitera, tipografia berezia. Bistarako baliabide zenbait ere erabiltzen ditu, mugimenduaren eta simetriaren kontzeptuekin jostatzeko, inola ere ahantzi gabe kolore, ehundura, eta materialen nahasketa. Horrekin guztiarekin Natalia Colombok bere estilo eta izaera berezia eman dizkio lanari.


Testua eta irudiak: Natalia Colombo
Itzulpena: Fernando Rey


Hiru Hartzak

Ilustrazioak: Miguel Tanco
Itzulpena: Eva Linazasoro


Behin batean baziren hiru hartz, basoko etxola batean bizi zirenak.
Bata zen oso handia, bestea ertaina eta azkena ttiki-ttikia.
Hiru hartzak goiz jeikitzen ziren egunero eta beren gosaria prestatzen zuten.


Hartz handiak katilu handia erabiltzen zuen.
Hartz ertainak katilu ertaina erabiltzen zuen.
Hartz ttikiak katilu ttikia erabiltzen zuen.
Egun hartan, ordea, esnea beroegi zegoen…


Robert Southey poeta ingelesak 1837an argitaratutako herri ipuinaren bertsio batetik abiatuta, Xose Ballesterosek egindako egokitzapena da. Jatorrizko bertsioan, hartzen etxean baimenik gabe sartzen zena ez zen neskatila bat, aguretxo bat baizik. Baina ez zen hori aldatzen zen gauza bakarra, ondorengo egokitzapenetan beste aldaera batzuk agertuko ziren. Horrela, etxean sartzen zena azeria zen, eta geroago, neskatila bat, 1904ko kontakizunean esaterako, Urrezko Kizkurtxoak izenez ezaguna izango zena.

Goikoak eta Behekoak


Testua eta marrazkiak: Paloma Valdivia
Itzulpena: Manu Lopez Gaseni


Munduan bi biztanle mota daude.
Goikoak eta behekoak.
Goikoak behekoak bezala bizi dira.
Eta behekoak goikoak bezala,
baina alderantziz…


Album honetako alderdirik azpimarragarriena haren proposamen estetiko eta narratiboaren originaltasun eta soiltasuna da. Mundua alderantziz delako ikuskeratik abiatzen da, errealitateak dimentsio paralelo batean dukeen halako islatik. Eta bizimodu erabat desberdinak eta antagonikoak daramatzatelako ideiatik abiatu beharrean, bizikide eta osagarriak diren mundu partekatuak direlako planteamendua da aurkezten zaiguna. Desberdintasun bakarra da gertakizunak buruz gora eta beherako planoetan jazotzea, tolestuz gero bateratsuak izan daitezkeenak.
Buruz gora edo buruz behera irakurtzeko albuma da, irakurlearen nahierara; bi aldetatik irakurtzeko ezin aproposagoa. Ilustrazioek, berriz, biztanleria bitxia erakusten dute: oinarrizko moldeetan irudikatutako pertsonaiak, eszena simetrikoak, kolore leun eta epelak.