Gizarteko partaideen arteko elkarbizitzan botere harreman desorekatuak ematen dira. Zapalkuntza eta menderatze jarrerak, horiekin dute erlazio zuzena, bai eta lidergo eta menpekotasun egoerak ere, kolonizazio mentala, etabar.

Jolas bat proposatuko dizuegu. Postura erosoan jarri (eserita, etzanda, zutik), sakon arnasa hartu eta begiak itxi. Begiak itxita dituzuela nahi beste hartu arnasa modu sakonean zuen barrua apur bat lasaitu dela sentitu arte. Hor zaudetela galdetu iezaiozue zuen buruari, zer da botere harremana? edo zein botere harreman ezagutzen ditut?

Agian, helduak haurrari eragiten dion boterea ikusiko zenuten, edo naturari eragiten dioguna. Beharbada inguruko pertsonaren batek eragiten dizuenak agertuko zen lehen planoan, akaso sistemak ezarritako ereduek eragiten digutena ikusiko zukeen norbaitek… Botereak forma ugari dituela ondorioztatu dezakegu, aurpegi desberdinak erakusten dizkigula. Gorputz bat bezala irudikatzen dugu guk. Gorputz horri puntu batetik begiratzean forma zehatz bat ikusi eta sentituko genuke. Behatokia aldatuko bagenu beste proiekzio baten eragina azalaraziko litzake. Hau da, ikuspuntu poliedriko batetik forma eta eragin ezberdinak eduki arren gorputza bera izango litzake.

Egunerokotasunean bizi ditugun hainbat botere harreman ez ditugu ikusi nahi edo eta ezikusiarenak egiten gara. Itsutasuna nagusi izaten da egoera hauetan, izan ere, hain da zaila errealitateaz ohartzea eta bereziki onartzea! Gainera, botereak ezkutatzeko mekanismo ugari ditu eta, sarri, apaingarri politez jantzi eta estaltzen dute jazarpen edo bortizkeria egoerak. Edozein forma erakusten digula, bere izaera ikusi eta aldatzeko baliabideak eskaintzea edo edukitzea funtsezkoa da. Haurtzarotik gai honi heltzen badiogu pertsona horri egoerak gainditzeko bide berriak irekiko zaizkio.

 

HAZIAK proiektuak botere erlazioen iraultzeak bideratzea du helburu eta ikuspuntu zabaletik baliabideak sortzen eta eskaintzen ditu. Bizitza bera eta erlazioak dira gure lehengaiak, eta ekarpenak eraikitze-kolektiboan sortzen ditugu. Egitasmoaren ustez  barne ahalduntzean eta kontzientzia kolektiboan dago botere erlazioen iraultzearen oinarria edo gakoa, barrukoa eta kanpoaren arteko elkarbizitza. Egoera zehatzetatik abiatzen da Haziak, lekuan lekuko errealitatea ezagutuz, aztertuz, eta ondorioz lanketak prestatuaz. Hezkuntza formalean du bere abiapuntu nagusia baina aisialdia edo hezkuntza ez formala eta herria ahaztu gabe.

Gai honi heltzea ez da batere erraza, baina ba al dakizue zer? behin arreta jarrita, konturatu gabe egoerak atzeman eta segituan horiek iraultzeko mekanismoak sortzen ditugula. Nahi duzuen egoeran egin ezazue proba. Erosoen egiten zaizuen zerbaitekin hasi, gauza txikiekin, adibidez. Hasieran soilik behatu, kanpoan egongo bazinete bezala eta noski, ikusten duzuena ez epaitzen saiatu. Egoerak maitasunez begiratzea ekintza sendagarri askatzaileenetarikoa da. Bakoitzak bere bilakaeran edukiko du eta ederra da hori… norberak balio dion errezeta sortuko du baina emaitza komunitatearekin eraikia izango da.

Txoko honetan, gaiari heltzeko bizipen eta ikuspuntu desberdinen ekarpenak  plazaratuko ditugu. Ongi etorri!

Artikulua oinarri hartuta Nora Barrosorekin  hitz egin genuen


 

 

 

Testuaren  egileak: Nora Barroso, Nekane Martiarena.

Irudiak: Eider Eibar