Adimen emozionala kontzeptu konplexua da, baina modu erraz batean azalduta esan daiteke pertsona bakoitzak harremantzeko eta mundua ulertzeko duen gaitasuna dela. Horrela azaltzen du familia psikologoa eta bitartekaria den Sara Sanabriak.

Zer da adimen emozionala?
Frustrazio egoeren gaineko kontrola, enpatiarako kontrola, emozioen kudeaketa egoki baterako kontrola… Kontrola hitza nahiko presente egoten da, baina ez modu ezkor batean baizik eta kontzientzia hartze personal moduan ulertuta.

Kontzeptu berria da adimen emozionalarena?
Bai. 80. hamarkadara arte emozioak edo adimen emozionala guztiz baztertuta egon dira. Garrantzitsuena konpetentzia arrazionalak lantzea zen: matematika, fisika… Eta emozioei ez zitzaien jaramonik egiten. Orain dena da adimen emozionala, hori ere egia da, eta kontzeptu oso berria da.

Zergatik da hain garrantzitua?
Umeei begira adimen emozionala lantzeak babes bat ematen die etorkizunera begira. Nire emozioak onartzen eta errespetatzen baditut, eta zureekin ere berdin jokatzen badut ez dut manipulaziorik onartuko. Burujabeagoa izango naiz.

Adimen emozionala lagungarria da gatazken aurrean?
Bai. Oso haserre gaudenean hormaren kontra kolpe bat jo beharrean gelditu eta arnasa hartzen ikasten badut, nere buruarekin/emozioekin bat egingo dut. Edo une horretan erabakitzen badut lasaitzeko alde egitea berdin. Jarrera bat edo bestea hartu eragina nire inguruan oso desberdina da.

Helduaroan ere landu daiteke adimen emozionala?
Edozein unetan landu daiteke. Jarrera erosoak ditugu, aldaketak lana eskatzen du, ezagutza pertsonal handia. Baina adimen emozionala edozein adinetan landu daiteke. Txikitatik egitea hobe da; izan ere, umearen izaerarekin bat egingo du hasieratik, eta errazagoa izango da.

Nola lantzen da adimen emozionala?
Lanketa hori egunero egin behar den zerbait da. Erronka asko topatzen ditugu egunerokotasunean: seme-alabekin, lanean… Gure emozioen kontzientzia-hartze hori landu dezakegu erronka horiek agertzen direnean. Emozioak mugimenduan dagoen energia da eta mezuak bidaltzen dizkigute. Kontzientzia-hartze hori horretan zentratzen da, emozio horiek nire gorputzean zer pizten duten antzematea da kontua. Entzuten badugu lantzen has gaitezke. Zertarako? Kontrol puntu hori lortzeko.
 
Teknikarik bada adimen emozionala lantzeko?
Arnasketa oso garrantzitsua da. Lekuz aldatzea izan daiteke beste bat. Une batean oso urduri edo haserre baldin banago distantzia fisikoa har dezaket lasaitzeko eta lasaitutakoan berriz bueltatuko naiz. Gauza ez da emozioak erreprimitzea. Gauza da emozioak identifikatzea eta modu egoki batean kudeatzea edo bideratzea. Azkenean emozioak erreprimitzen saiatzen bagara luzera ondorio negatiboak ekarriko digu horrek: arazo psikologikoak, emozionalak, jokabide arazoak… Emozioak mugimenduan dagoen energia bada eta ni hori erreprimitzen saiatzen banaiz helduko da une bat non eztanda egingo duen egoerak, eta eztanda egiten duenean modu desegokian izan ohi da.

Horregatik da garrantzitsua umeekin txikitatik lantzea. Askotan haserre daudenean esaten diegu: “Beno, ez hainbeste negar egin” edo “Haserrea ez zaizu pasa behar?”, edo garrantzitua kentzen diogu: “Beno, horregatik ez haserretu!”. Garrantzitsua da mezu horiek ez bidaltzea. Bidaltzen ari garen mezua da une horretan ume horrek sentitzen duena ez dela egokia, eta kontrakoa egin beharko genuke: “Ikusten dut une honetan oso haserre zaudela, zer egin dezakegu?”… Haurrak bere emozioak onartzen baditugu bere izaeraren parte direla ulertuko du eta ikasiko du bideratzen.