Lekeitioko sare herritarra haur eta gazteen beharrei erantzunez

Lekeitioko sare herritarreko boluntario batzuei herrihezitzailea.eus egitasmoan egindako elkarrizketaren zati bat ekarri dugu guraso.eus-era, bertan azaltzen diren hausnarketak interesgarriak direlakoan.

Haurren esparruan ere zerbaitetan bazabiltzate? Zertan?

Osasun krisi honek sortu dituen behar ezberdinak identifikatzen hasi ginenean, herriko haur eta gazteak muturreko egoera bizitzen ari zirela ikusi genuen. Orain egoera ezberdina da, baina, orduko hartan bost aste beteak ziren haur eta gazteak etxetik atera gabe zeudela. Beraz, alde horretatik sare herritarretik zer egin genezakeen pentsatzen hasi ginen. 

Ordurako piztuta zegoen haurrak kalera ateratzeko beharraren inguruko eztabaida eta sare herritarraren ildo honen hastapenean Lekeitioko haurrak kalera ateratzeko beharra aldarrikatuz eta hori gauzatu zedin irizpide proposamen batzuk jasotzen zituen idatzi bat landu genuen. Horretan genbiltzan bitartean jakin genuen egun gutxi barru haurrak kalera ateratzeko aukera izango zutela. Beraz, beste behar batzuei heltzen hasi ginen.

Bi izan dira orain arte martxan jarritako ekimenak. Ikastetxeen laguntzaz, haur batzuk eskolako zereginekin jarraitzeko zailtasunak zituztela identifikatu genuen. Arrazoi ezberdinek zeuden tartean, baliabide falta, gurasoek laguntzeko zailtasun ezberdinak izatea… Alarma egoeran sartu eta batera saiatu zen eskolako dinamikarekin etxetik jarraitu ahal izateko baliabiderik ez zuten etxeetan baliabide horiek bermatzen. Eta gerora, boluntario saretik errefortzu saioak aktibatu dira. Eskolako zereginekin aurrera jarraitu ahal izateko etxe ezberdinetan dauden beharrak asetzea da errefortzuen asmoa; izan gurasoak kanpoan daudelako lagundu ezin duten umeei begira, hizkuntza zailtasunak direla eta umeak lagundu ezin dituzten etxeetan, euskararekin kontaktua galdu duten etxeetan tarte batez euskaraz hitz egiteko aukera bermatzeko… Horretarako behar zehatzak identifikatu ditugu eta boluntario saretik behar horiei erantzuteko aukera dutenekin zubi lana egin da bakoitzaren arabera nola egin egokitzeko. Dinamika honen asmoa ez da eskolak izan ditzakeen hutsuneak tapatzea, horregatik sare herritarra ikastetxeekin elkarlanean dabil. 

Bestalde herriko gazteen egoerak kezka handia sortzen digu. Egoera honek gazteengan ezinbestekoa den sozializatzeko beharra eten du, oinarri nagusia lagunak diren garaian etxean itxiz. Pantailekiko lotura handitu egin denaren susmoa daukagu (ez gazteengan bakarrik, orokorrean baizik) eta gai hau oso kezkagarria iruditzen zaigu. Izan ere, jakina da pantailek dependentzia sortzen dutela, baina, horrekin batera kontsumo ereduak kezka handia sortzen digu. Beraz, herriko gazteak guzti hau nola bizitzen ari diren eta esateko duten hori zer den pentsatzen hasi ginen. Ahots eta iritzi ezberdinak jasotzeko gazteei zuzendutako galdetegi bat osatu dugu. Galdetegi honen asmoa herriko gazteekin elkarrizketa bat sortzea da, ezinbestekoa zaigu gazteak entzutea, zer bizitzen ari diren, nola dauden, zer duten aldarrikatzeko, zer behar duten eta guzti horretarako nola saretu gaitezken elkarrekin pentsatzeko. Izan ere, konfinamenduko garai honetan gazteen jarrera eredugarria eta txalogarria izaten ari dela entzuten da han eta hemen, ondo portatzen ari direla,… Horrek kezkatzen gaitu, gazteek gazte izan behar dute.

Jostailu trukea martxan jarri duzue? Zertan datza? Zer egin behar da parte hartzeko?

Aurretik esan bezala, pantailekiko sortu den loturak kezka handia suposatu digu. Egia da, krisi egoera honetan saretzeko aukera handia eman dutela, horrekin batera, haur eta gazteen kasuan eskolako ikasketekin eta irakasle zein lagunekin harremanetan jarraitzea ahalbidetu dute, denbora pasarako eta harrigarria bada ere gorputza mugiarazteko aukera ere eman digute. Baina, guzti honek badu bere buelta, zeintzuk dira ematen dizkiguten kirol eskaintzak edo/eta aisialdikoak? egokiak al dira? zer da kontsumitzen ari garen hori?

Horretaz gain, pantailen erabilera, dependentzia handia sortzen ari dela uste dugu, baita gure txikiengan ere. Pantailaren aurrean orduak eta orduak pasatzen ditugu eta tarte horretan ahaztu egiten zaigu geldirik gaudela, bai fisikoki eta baita mentalki ere, hartzaile huts bihurtu gara. Guzti honen ondorioak zeintzuk izango diren oraindik ez dakigun arren, batzuk ikusten hasiak gara. Eta sare herritarrean argi dugu herri bizi bat nahi dugula eta horretarako ezinbestekoa dela bizirik eta martxan egotea bai burua eta baita gorputza ere.  

Beraz, guzti honi moduren batera heltzeko beharra sentitu genuenez, puzzleak, liburuak eta mahai jolasak biltzeko deia egin genuen eta erantzuna benetan arrakastatsua izan zen. Pantailaz gain, beste baliabide hauek ez zituzten etxeetara helaraztea zen asmoa eta hala egin genuen.