Haurtxoak zotina du, eta gurasoek ez dakite zer egin. Egoera hori uste baino usuagoa da, beren lehenemgo haurtxoa izan duten gurasoen artean batez ere, izan ere inork ez baitie azaldu zotinak umetxoari kalterik eragin diezaiokeen ala ez. Lasai egon daitezke, ordea, aditu guztiek diotenez zotinak ez baitakar inolako arazorik, ezta kalte posiblerik ere, eta zotina etorri bezala joango delako. Hala ere, kaltegabekoa izan arren, gurasoen kezkak arintzeko, zotina zer den eta gurasoek nola joka dezaketen azaltzen saiatuko naiz hurrengo lerroetan.

Umearen zotina gauza naturala da

Ume gehienek izaten dute zotina. Eta lehen esan bezala gurasoak urduri jartzera irits daitezke, haurtxoaren bizitzako lehen sei hilabeteetan oso erraz agertzen delako, eta ez dutelako jakiten zotin horrek kalterik egingo dien ala ez. Adituen iritziz, ordea, ez dago larritzeko arrazoirik, zotina prozesu naturala eta kaltegabekoa baita haurrarentzat, gertaera molestoa bai, baina ez inola ere larria.

Zer da, bada, zotina? Diafragmaren, alegia sabelaren eta bularraldearen artean kokatua dagoen muskuluzko mintzaren bat-bateko uzkurdura, mugimendu bortitz eta nahigabekoa, alegia borondatez kontrola ezin daitekeena. Eta uzkurdura-mugimendu horrekin batera glotisa ere derrepente ixten denez, horrek eragiten du zotinaren ezaugarria den soinu edo zarata hori.

Normalean, zotina urdail-distentsioaren ondorioz sortzen da, haurrak asko eta azkar samar jan duelako edo esnearekin batera aire asko irentsi duelako (urdaila “puztu” egingo litzateke, nolabait esateko). Dena den, eta azaldutako gertaera horrela den arren, zotinaren azken arrazoia ez dago oraindik erabat argi, eta ezta zertarako balio duen ere (ez dakigu ziur esaten gorputzarentzat mesederik egiten duen ala ez).

Nola hartu aurre umearen zotinari?

Haurtxoaren zotina usuagoa da bere bizitzako lehen sei hilabeteetan, eta zazpigarren hilabetetik aurrera gutxiagotan agertuko da. Horregatik, eta elikatzeko orduekin bateratsu azaltzen denez, aditu batzuek haurtxoaren aparatu digestiboak behar adinako heldutasunik ez edukitzearekin lotu izan dituzte zotinak. Horraino tira, lotura hori ulertzeko modukoa da, baina ez da elikadura desegokiaren kontua, ezta umeak ez duela janaria (ordura arte esnea ia soilik) ondo digeritzen edo xurgatzen. Gehiago da urdaila puztuta dagoela, likidoz, airez edo gasez betea, ume batzuetan erreakzio hori sortuz.

Badira umeak zotina edukitzeko probabilitateak murrizten dituzten teknikak (edo horretan saiatzen direnak behintzat). Ezagunena umeak bularra edo biberoia hartzerakoan aire gehiegi irentsi ez dezan saiatzea da. Izan ere, aire asko irensten badu, zotina izateko aukerak gehitzeaz gain, umea molesto sentituko baita, gas edo haize gehiago dituelako bere gorputzaren barruan.

Zenbait kasutan, irtenbide ona da haurtxoari bularra gose gehiegi eduki aurretik ematea. Horrela ez dute hainbesterainoko antsiarekin edoskiko eta aire gutxiago irentsiko dute, adituek diotenez. Dena den, ume bakoitza mundu bat da, eta beti lagundu beharko zaio hartualdi bakoitzaren ostean haizeak botatzen.

Hotzak ere badu bere eragina, horregatik pixoihala aldatzerakoan aire-korronte ugari dituzten lekuak saihestea gomendatzen da, hotz handirik egin ez arren, edozein tenperatura-aldaketak oraindik ere erabat garatu gabe dagoen hotz-beroa erregulatzeko umearen sistemari erasan baitiezaioke, ondorioz zotina eraginez.

Aholkurik onena: pazientziaz jokatzea

Ume koskortuagoetan, helduetan gertatzen denaren antzera, zotina molestoa izan daiteke, deserosoa beste ezer baino gehiago. Hortik han-hemen zabaldu eta proposatzen diren “irtenbideak”: arnasarik hartu gabe ur tragoxkak edatea edo sustoren bat hartzea, prozedurarik ezagunenetako batzuk aipatzeko.

Bularreko haurrek, ordea, ia ez dute zotina sumatu ere egiten, eta ez die molestia handirik eragiten, haurtxoa zotin-aldiaren ostean inoiz edo behin negarrrez hasi eta jasanezin bihurtzeraino irits badaiteke ere. Zotinak bere kasa desagertu bitartean lasai egotea da adituen gomendioa, eta horrelaxe gertatu ohi da: zotinak agertu eta handik 10 edo 15 minutura desagertuko dira. Izan ere zotinak ezin dira “sendatu”, ume bakoitzaren arabera erreakzionatzeko modua oso diferentea izaten baita, eta normalean batez bestekoak baino sabeleko min edo koliko gehiago dituzten umeak badiren bezala, beste batzuen kasuan zotina gehiagotan agertzen da.

Baina zotin-aldiak aipatutakoak baino gehiago luzatzen badira (ordu-erdi edo hortik gora) edo oso sarritan agertzen badira, ez legoke gaizki umea medikuarengana eramatea, bestelako arazoren bat (digestiboa, arnasekoa edo neurologikoa) eduki ote dezakeen baztertzeko. Gainerako kasuetan, onena lasai hartzea da, bere kasa pasatuko zaiola pentsatuz, ezer berezirik egin gabe. Eta ez ahaztu, zotina ez dela hain gauza usua izaten haurraren sei-zazpigarren hilabetetik aurrera.