Euskal Herriko bi politikari, biak ere ideologi oso ezberdinekoak, aitatasunaz hausnartzen. Berria egunkarian irakurtzeko aukera izan dugu, eta Guraso.eus-era ekarri dugu.

 maxresdefault

Bizitza erdigunean

Hasier Arraiz. EH Bilduko legebiltzarkidea

Orain dela gutxi aita izan nintzen, lehenengo aldiz. Lur eta Garazi, aspaldiko ametsak izanda, mundu honetara orain dela hiru aste iritsi ziren, gure bizimodua behin betiko hankaz gora jarriz. Hiru asteotan halaxe gertatu zaigu: ia lorik egin gabe, maiz nekez lehertuta, eta, hala ere, irribarrea gure aurpegietatik kendu ezinik.

Gasteizko legebiltzarrean, hau ere lehenengo aldiz, ama berriek ez ezik, aita berriok ere gure botoa —gure kasuan hiru astez, ama berrien kasuan sei astez— beste kide bati uzteko aukera izan dugu. Keinu bat besterik ez da izan, baina atzean gordetzen duen aldarrikapena sakona da. Gainera, denboran nire «aitatasun baimenarekin» batera —kasualitate hutsa, benetan— nire kide Lur Etxeberriak ganberara gurasotasun baimenak seina hilabetera zabaltzeko proposamena eraman zuen. Nago EH Bilduk egindako proposamenaren eta «aitatasun baimena» hartzeko erabakiaren atzean antzeko gogoeta dagoela; biek —bata keinu xumea eta bestea proposamen sendoa izanda, noski— adierazten baitute, besteak beste, aitatasun eredua eraldatzeko borondatea.

EH Bilduk egindako proposamena ez da eredu teoriko hutsa, zeren eta beste herrialde batzuetan dagoeneko egiten baitute, Islandian, esate baterako. Han guraso bakoitzak seina hilabeteko baimena izateko bidea egiten ari dira, eta biek batera har dezakete ala batak bestearen atzetik. Azkenaldian han eta hemen askotan «bizitza erdigunera ekarri beharra» kontzeptua aditzen dugu. Bada, ez al da proposamen hau, era praktiko eta zehatz batez, bizitza erdigunean jartzea?

Gurera ekarrita, eta bizitza erdigunean jartzeko asmoz, EH Bilduren proposamena hiru norabideotan lagungarria izango litzateke: herritarrek seme-alabak izan ditzaten erraztasun gehiago emango lituzke. Horrekin batera aipatu beharra dago seme-alaba horiek hazteko erraztasunak behar ditugula. Bestalde, noski, ama berriak izanda, lan merkatuan jarduteko emakumezkoen baldintzak dezente hobetuko lirateke, amaren baimena luzatzeaz gain, beste gurasoaren baimenarekin jokatzeko aukera izango luketelako. Eta gizonezkooi aitatasun eredu berriak gauzatzeko aukera hobeak emango lizkiguke.

Oro har, irudipena dut, irudipen pertsonala, gurea dela seme-alabak gogo handiz bilatu dituen belaunaldia, askotan lortzeko zailtasun handiekin ere bai. Irudipena dut gurasotasunaz gehien hausnartu eta gutxien praktikatu duen belaunaldia dela gurea. Hau da, hausnarketa gehiegi eta seme-alaba gutxiegi. Halere, sumatzen dut nire belaunaldiko gizonezko gehienok ezagutu ez dugun aitatasunik saiatu nahi dugula. Seguruenez, gure aitak ezagutu zutenarekiko ere saiatu ziren bezala. Noski, guk haurrei «kalitatezko denbora» eskaini nahi diegu, baita «denbora kantitate» handia ere. Beraien bizipen asko partekatu nahi dugu, alegia. Gure haurren eguneroko bizipen arruntetako partaide ere izan nahi dugu. Erabaki horrek, jakina, gizonezkooi eskatzen digu gure esparru publikoaren eta pribatuaren arteko oreka berri bat ere, eta ordezkari politikook plaza publikoan gauden neurrian, honetan ere eredugarriak izateko aukera daukagu, plaza publikoan gutxiago egonez.

Borja-Sémper-Highway-Entrevista

Eta aitatasun baimena hartu duzu?

Borja Semper. PPko legebiltzarkidea

Alboan 19 eguneko haur bat dudalarik ari naiz idazten artikulu hau -egin zezakeen lo gehiago, batez ere gauetan-, Eusko Legebiltzarrak emandako aitatasun baimenaren azken egunak agortzen ari naizelarik. Kasualitateak nahi izan du EH Bilduko eleduna eta ni egun bertsuetan aita izatea. Antza denez, Euskadiko lehen parlamentariak gara eskubide hau gauzatu dugunak.

Aitatasuna gertaera intimoa da. Gure alderik onena esnatzen du, pertsona moduan daukagun eskuzabaltasun sen oinarrizkoenari dei egiten dio, eta ezinbestean bizitza berrantolatzea eragiten du, aukeratzeko gaitasunik izan gabe. Beste era batera esanda, ilusioz eta dena emanda bizi dugu, ahal dugun moduan eta dakigun era onenean. Gainera, eta hau oso garrantzitsua da, bi pertsonaren kontua da.

Iritzi bat emateak lezio itxura duen mezua eman dezake, modu oso arriskutsuan. Eta nor naiz ni, ez inor, ezer dogmatizatzeko… Baina aitatasunari buruzko gogoeta eskatu zaidanez, hona hemen: badago gogoeta bat eremu pertsonalekoa; bizitza eta aitatasuna ulertzeko modu intimora lotua dagoena. Bikote bakoitza ahal duen moduan antolatzen da haur baten jaiotzaren aurrean: eginahalak egiten ditu, gauza askori uko egiten dio, aitona-amonei laguntza eskatzen die… Bakoitzak ahal duena egiten du kontziliatzeko gizaki zoragarri baina lotura handia eskatzen duenaren etorrera eta lana, aisia eta bizitza, batzuetan anai-arreba gehiagorekin. Baina errealitatea da egunerokoari uko egin eta esfortzu handienak egiten dituena gaur egun emakumea dela, ama. Aitatasunari dagokionez, ordea, aita behin edo askotan izan zaitezke, baina bizipen bakoitza bakarra da, errepikaezina, eta horregatik, gizon gisa, eta aita gisa, modu oso batean bizi nahi dut aitatasuna. Agertu egiten naiz, ez dut lagundu nahi, edo parte hartu nahi edo haur jaio berriaren hezkuntzan esku hartu nahi, ez dut bigarren mailako rola nahi, amaren azpiko izan nahi. Hori egitea erabaki pertsonala da, baina legeek lagun dezakete. Haurra nirea bezainbeste da bikotekidearena, eta naturak edoskitzeko dohaina eman ez badigu ere, dohain bera eman digu sakrifizio, maitasun eta denbora emateko aukerarako.

Baina eremu pertsonalaz gain, uste dut eremu publiko eta politiko bat badela gogoeta sakona behar duena. Eztabaidaren muina, nire ustez, eremu publikoan dago, eta susta ditzakegun neurrietan tresnak emateko bikoteek erabaki ahal izan dezaten aitatasuna nola gauzatu.

Espainian hamasei asteko amatasun baimena dago (hamabost egun aitarentzat), Europako zortzigarren tokian dago. Lehen sei asteak amak hartzea beharrezkoa da, eta beste hamarrak bana daitezke, baina ikusten duzue? Non dago pisua orain ere? Bai, amarengan.

Uste dut gizarte moderno bat dela bere etorkizuna zaintzen duena orainean daudenei aukerak emanez, politika errealista eta bidezkoekin. Nahiago dut Alemaniara begiratu (98 egun aitarentzat eta amarentzat); Norvegia, 14 astera iristen dena maiz; Islandia, 90 egun; Suedia, 70. Nahiago nuke haien antz handiagoa izan, eta uste dut ahal dugula eta egin behar dugula.

PD: Egunotan askok esan didate: «Zer, aitatasun baimenarekin gozatzen?». Ez diote bikotekideari esaten, bera emakumea baita, eta egintzat ematen da amatasun baimenarekin egon behar duela. Beste batzuek esan didate: «Jaiegunak aprobetxatzen?». Haurra zainduz festan ibiliko banintz moduan. Ez dugu bakarrik eremu politikoan aurreratu behar; landu beharrean gaude gizonaren rola nola ikusten den aita izatean ere: amaren berdina.

(Berriako Erredakzioan itzulia)